Katten zijn van oorsprong solitaire dieren en hebben een aantal eigenschappen van een solitair dier behouden, ook al leven ze nu al heel lang in groepen. Een solitair dier is kwetsbaar en laat niet zien dat het pijn heeft of dat het gewond is. In de dierenwereld betekent het tonen van pijn of zwakte onherroepelijk dat je als prooi gezien gaat worden of dat ze proberen je territorium te veroveren.

Niet je zwakte willen tonen is ook bij onze huiskat nog een diep-geworteld instinct dat weer aan de oppervlakte komt als zij zich in een vreemd en daarom bedreigend territorium bevindt, zoals de dierenartspraktijk. Maar ook in huis verstopt een kat haar pijn of ongemak. Daarom kom je er als eigenaar vaak pas (te) laat achter dat er iets mis is. Want tegen de tijd dat je iets aan de kat merkt, is de ziekte vergevorderd.

Hoe merk je nu dat een kat pijn heeft? Soms zijn de signalen heel subtiel, dus het is belangrijk om je kat goed te observeren en haar gedrag en routines te kennen. Dan zie je afwijkingen in dat gedrag veel sneller. Sommige lichamelijke veranderingen zijn relatief makkelijk te zien, zoals bijvoorbeeld

• vermageren
• slechte vacht
• een bepaald lichaamsdeel, bijv. een poot, niet willen gebruiken
• niet meer ontspannen kunnen/willen zitten of liggen

Gedragsveranderingen kunnen echter ook wijzen op pijn. Als een kat ineens zonder aanleiding agressief wordt, is het van groot belang dat je haar naar de dierenarts brengt ter controle. Het is niet zo dat er meteen ‘iets mis is in het koppie’, zoals vaak gedacht wordt. Als een lieve, rustige kat ineens gaat krabben of bijten is dat niet noodzakelijk een gedragsprobleem!

Voorbeelden van gedragsveranderingen:

• plotseling agressief worden zonder zichtbare aanleiding
• agressief worden als je de kat op een bepaalde plaats aanraakt
• veel likken of wassen op een bepaald deel van het lichaam
• blazen of grommen naar een lichaamsdeel
• onzindelijkheid
• veel slapen
• zich terugtrekken of zelfs verstoppen
• niet meer willen spelen
• meer of minder miauwen
• niet meer op de bank willen springen

Katten die pijn hebben trekken zich meestal terug of gaan meer slapen. Met name bij oudere katten wordt het geaccepteerd dat ze meer slapen omdat het zou horen bij de leeftijd. Uit onderzoek is echter gebleken dat veel katten van tien jaar of ouder aan artrose lijden en vanwege de pijn zo min mogelijk willen bewegen. Het gebit kan voor veel pijn zorgen, maar gebitsproblemen worden net als artrose vaak over het hoofd gezien.

Als je twijfelt of er iets mis is: je kunt beter even overleggen met de dierenarts, want voor je het weet ben je te laat. (Plotselinge) Afwijkingen van het gewone gedrag zijn altijd een reden tot zorg!

Een laatste tip: als je kat moeilijk loopt of afwijkend beweegt, maak er dan een zo duidelijk mogelijk filmpje van voordat je naar de dierenarts gaat en laat het zien. Mocht poes stoer doen in de spreekkamer, dan krijgt de dierenarts toch nog nuttige extra informatie.