Plassen buiten de bak en sproeien zijn de vaakst voorkomende gedragsproblemen bij een kat. Het is allebei natuurlijk gedrag voor een kat, maar een lastig probleem voor de eigenaar. Het is in elk geval belangrijk om uw dier bijtijds te castreren/steriliseren, want dat kan een deel van het sproeigedrag of van onzindelijkheid voorkomen.

Wat kunnen oorzaken zijn van in huis plassen?

1. Lichamelijke klachten
Als eerste moet worden uitgesloten dat er geen lichamelijke oorzaak aanwezig is, bijvoorbeeld blaasontsteking of blaasgruis. Dit geldt ook voor sproeiende katten! De dierenarts kan een lichamelijk onderzoek en urineonderzoek doen. Als dit geen afwijkingen oplevert is het hoogstwaarschijnlijk een gedragsprobleem.

2. Gedrag
Bij gedragsproblemen moeten we onderscheid maken tussen plassen en sproeien. Dit zijn namelijk heel verschillende gedragingen met een andere oorzaak en dus ook verschillende oplossingen. Onzindelijkheid heeft vrijwel altijd betrekking op de kattenbak: niet schoon genoeg, verkeerde plek, te weinig bakken etc. Sproeien komt zowel bij katers als poezen voor en heeft meestal met stress te maken. Sproeien herken je doordat de urine altijd tegen een verticaal oppervlak zit (muur, stoel, tafelpoot). 

Katten kunnen al snel in de stress raken, denk bijvoorbeeld aan:

• teveel katten in huis
• vreemde katten in tuin of huis
• verbouwing/verhuizing
• pension/vakantie
• verandering in routine zoals nieuw werkschema
• een nieuwe partner/baby/kat 
• straffen

Om het plas- of sproeiprobleem van uw kat op te lossen, is het belangrijk om uw kat goed te observeren. Vervolgens kunt u met onderstaande tips aan de slag gaan.

Wat kunt u zelf doen bij onzindelijkheid?

Belangrijkste advies: Niet straffen!
Straffen is nooit een oplossing voor onzindelijk gedrag. Een kat die onzindelijk is heeft altijd een probleem en dus uw hulp nodig. Straffen zal het alleen maar erger maken. Uw kat zal nooit buiten de bak plassen om u te plagen of om wraak te nemen.

1. Plasplekken moet u goed schoon maken. 

• Gebruik huismiddeltjes als een sopje met biotex of soda. Allesreiniger werkt minder goed, de kat blijft de urine namelijk wél ruiken.
• Voor ongelukjes op uw bank of als de urine in de houten of betonnen vloer is getrokken, kunt u beter een commercieel product gebruiken als Urine Off (te koop in de praktijk). 
• Gebruik nooit azijn, chloor of bleek om schoon te maken.
• Plast uw kat op het dekbed, probeer dan eens een ander wasmiddel of een andere wasverzachter. 

2. De kattenbak verdient ook de nodige aandacht!

• Is de kattenbak wel schoon genoeg? Een kattenbak moet dagelijks uitgeschept worden, zowel ontlasting als urine. Wekelijks uitsoppen en vers grit erin.
• Is er onlangs iets veranderd in/rond de kattenbak? Heeft u
  *  andere vulling gekocht
  * een ander schoonmaakmiddel gebruikt
  * een mooie nieuwe bak aangeschaft met bv. een klep die er eerst niet was
  * de bak verplaatst
  * een nieuwe kat erbij genomen maar geen extra bak erbij geplaatst?
• Probeer dan eerst deze zaken aan te pakken, door de bak in de oude staat terug te brengen en veranderingen zoals ander grit heel geleidelijk te doen. 
• Zet er een kattenbak bij, want veel katten gebruiken graag aparte bakken voor plas en ontlasting.  
• Probeer eens ander grit. Katten hebben het liefst fijn, zacht grit zonder geur
• Heeft u meerdere katten, zet dan de bakken verdeeld door het huis en niet in één ruimte 
• Zet de kattenbak(ken) op een rustige plek,  bij voorkeur niet in een gang waar veel gelopen wordt
• Zet een kattenbak op de plek waar uw kat nu steeds onzindelijk is
• Plaats geen etens- of drinkbakjes in de buurt van de kattenbak  

Onzindelijkheid is in vrijwel alle gevallen op te lossen!

Wat kunt u zelf doen bij sproeien?

Zoals hierboven al beschreven, kunnen er heel veel redenen zijn waarom een kat gaat sproeien. Het is lastiger op te lossen dan onzindelijkheid, maar zeker niet onmogelijk. Ook bij sproeien geldt: niet straffen! Straffen is nooit een oplossing voor sproeien. Een kat die sproeit heeft altijd een probleem en dus uw hulp nodig. Straffen zal de stress alleen maar erger maken.

1. Sproeiplekken moet u goed schoon maken. 

• U kunt hier huismiddeltjes als een sopje met biotex of soda gebruiken. Allesreiniger werkt minder goed, de kat blijft de urine namelijk wél ruiken. 
• Voor stoffen oppervlakken als bijvoorbeeld uw bank of als de urine in de houten of betonnen vloer is getrokken, kunt u beter een commercieel product gebruiken als Urine Off (te koop in de praktijk).
• Gebruik nooit azijn, chloor of bleek. 
• Gebruik na het schoonmaken Feliway-spray.
• U kunt sproeiplekken blokkeren door er iets voor te zetten of door ruimtes tijdelijk voor de kat af te sluiten.

2. De kattenbak verdient ook de nodige aandacht!

Ook al sproeit uw kat, de kattenbak kan toch deel uitmaken van het probleem, want sommige katten gaan sproeien als ze de bak niet (meer) prettig vinden. Zie de tips die hierboven bij onzindelijkheid staan. 

3. Stress verminderen

• Is uw kat bang van andere katten die in huis komen? Neem een kattenluikje op chip zodat uw kat zich weer veilig kan voelen. 
• Is uw kat bang van andere katten in de tuin? Probeer hem eens een tijdje binnen te houden om te zien of dat verschil maakt. 
• Gebruik een Feliway-verdamper in de ruimte waar de kat sproeit. 
• U kunt uw dierenarts om licht-kalmerende middelen als Telizen of Zylkène vragen.  Zwaardere medicatie als Clomicalm ® is een uiterste redmiddel.

Wat als het niet lukt om het zelf op te lossen?

Bespreek de situatie met uw dierenarts. Hij/zij kan u mogelijk verder helpen en/of doorverwijzen naar een betrouwbare en gediplomeerde gedragstherapeut. Zij zijn vrijwel altijd in staat om u te helpen.