Oorontsteking is een van de meest voorkomende kwalen bij de hond. We maken een onderscheid in acute oorontsteking (klachten sinds enkele uren tot een week) en chronische oorontsteking (klachten sinds enkele weken tot enkele jaren. Wanneer we het over oorontsteking hebben gaat het voornamelijk over een ontsteking van de uitwendige gehoorgang eventueel met de oorschelp erbij. Enkele rassen zij extra gevoelig voor oorontstekingen het betreft dan vooral rassen met lange en langharige oren en lang.

Wat zie ik aan een hond met oorontsteking?

Symptomen van oorontsteking kunnen zeer variëren, afhankelijk van de oorzaak en de duur van de klachten. De meest voorkomende verschijnselen zijn:

• Schudden met de kop
• Krabben aan het oor
• Kop schuin houden met het ontstoken oor omlaag
• Piepen bij aanraking (pijn!)
• Veel oorsmeer of pus aan de binnenkant van de oorschelp
• Penetrante geur uit de oren
• Verdikking van de gehoorgang
• Doofheid/slechthorend

Waar kan oorontsteking door veroorzaakt worden?

• Bacteriën: dit is een veel voorkomende oorzaak van oorontsteking. Plotselinge groei van bacteriën die normaal gesproken op de huid voorkomen kunnen pus en roodheid veroorzaken. Veel ernstiger en moeilijker te behandelen is de oorontsteking door bacteriën die we normaal niet zien in de gehoorgang, de zogenaamde pathogene bacteriën. Pseudomonas is een voorbeeld van zo’n zeer kwalijke bacterie.
• Gisten: Gisten zijn eencelligen schimmels die ernstige oorinfectie kunnen veroorzaken die nog wel eens hardnekkig kan zijn.
• Vreemde voorwerpen: voorwerpen die niet in het oor thuis horen kunnen acute oorproblemen veroorzaken. In de zomer is de grasaar nogal eens de oorzaak van oorproblemen.
• Huidproblemen: Huidproblemen zoals allergieen zijn een zeer onderschatte oorzaak van vooral chronische oorklachten. Waarschijnlijk heeft meer dan 50% van alle chronische oorproblemen een huidprobleem als onderliggende oorzaak. De uitwendige gehoorgang is gewoon een voortzetting van de huid, alleen is het milieu in het oor nog gunstiger voor bacteriën en gisten (warmer, vochtiger, meer huidvetten).
• Oormijt: Oormijt is een zeer besmettelijke parasiet. Gelukkig zien we deze bij honden nog maar een enkele keer en dan vooral bij pups. 
• Onjuiste behandeling met zalf: Vooral bij chronische oorontsteking is dit helaas een veel voorkomende oorzaak. Veel gemaakte fouten zijn: Te korte behandeling met antibioticazalf (zalven moet minimaal 5 dagen tot een week achter elkaar) Te vroeg stoppen (wanneer klachten afnemen hoeft de infectie nog niet over te zijn). Te veel verschillende zalven proberen zonder gericht bacteriologisch onderzoek. Deze fouten hebben tot gevolg dat er nogal wat resistente bacteriën ontstaan. Deze zijn dan extra lastig te bestrijden.

Hoe komen we achter de oorzaak van de oorontsteking?

Zoals u heeft kunnen zien zijn er dus nogal wat oorzaken voor oorontsteking. Juiste en zorgvuldige diagnostiek is belangrijk voor een succesvolle behandeling. Er staan ons een aantal hulpmiddelen te beschikking om de juiste diagnose te stellen.

• Onderzoek: een goede anamnese (vraaggesprek met de eigenaar) een zorgvuldig onderzoek van de HELE hond en een ooronderzoek met inspectie van de gehoorgang met een kijker.
• Microscopisch onderzoek: microscopisch onderzoek van het oorsmeer kan informatie geven over de aanwezigheid van gisten, bacteriën en mijten.
• Bacteriologisch onderzoek: Dit is een zeer belangrijk hulpmiddel. Door een bacteriologisch onderzoek weten we welke bacteriën bij de oorontsteking zijn betrokken. Nog veel belangrijker; we weten ook voor welke antibiotica de bacterie gevoelig is!
• Huidonderzoek: bij het vermoeden van een huidprobleem als achterliggende oorzaak kan de diagnostiek zich richten op de huid. Zo kan bijvoorbeeld een hypoallergeen dieet gestart worden of een allergietest worden gedaan.

Wat is de juiste behandeling voor oorontsteking bij de hond?

Dit is volkomen afhankelijk van de oorzaak, een juiste diagnostiek vooraf is dus belangrijk.

• Zalven: In veel verschillende vormen. Ter bestrijding van de roodheid, bacteriën en gisten, mijten.
• Spot-on: pipet in de nek ter bestrijding van parasieten (vlooien, mijten)
• Pijnstillers: ter bestrijding van de enorme pijn die oorontsteking kan veroorzaken
• Cleaners: gebruikt om grote hoeveelheid oorsmeer te verwijderen of voorafgaand aan zalven om de zalf daar te laten werken waar het hoort.
• Spoelen: bij grote hoeveelheid oorsmeer en/of pus kan oorspoelen erg nuttig zijn om de zalf daar te laten werken waar het hoort. Bij hele hardnekkige infecties zoals Pseudomonas kan het spoelen in de loop van de behandeling vaker nodig zijn.
• Auto-vaccin: Een heel enkele keer zien wij bacteriën die voor geen enkel antibiotica meer gevoelig zijn. Geen enkele zalf zal dan afdoende helpen. Voor deze patiënten kunnen wij een vaccin laten produceren. Met een intensief behandelschema en een gemotiveerde eigenaar lukt het in een groot aantal gevallen dan toch nog om de oren klachtenvrij te maken.  

Kan ik oorontsteking voorkomen?

Helemaal te voorkomen is een oorontsteking niet, maar er zijn wel een aantal richtlijnen om de kans zo klein mogelijk te maken.

Niet doen:

• Preventief cleanen;
  Een groot aantal hondeneigenaren denkt oorontsteking te kunnen voorkomen door regelmatig te cleanen. Er zijn zelfs mensen die oren van gevoelige rassen zoals Cockers het liefst elke week een keer cleanen. Wat ons betreft is dit niet juist: Het gezonde oormilieu is een evenwicht van huidbacteriën/gisten, oorsmeer, vochtigheid en temperatuur. Door een gezond milieu te cleanen vergroot u de kans op verstoring van het evenwicht en daardoor vergroot u de kans op oorontsteking. Regelmatig cleanen zou dus eigenlijk alleen moeten gebeuren na zorgvuldig overleg met uw dierenarts.
• Te kort zalven;
  Slechts een of twee dagen zalven of te vroeg stoppen veroorzaakt resistentie tegen antibiotica.
• Zalven met oude oorzalf;
  De meeste oorzalven zijn na opening slechts beperkt houdbaar. Zalven met oude oorzalf kan de ontsteking verergeren of zorgen voor resistente bacteriën.

Wel doen:

• Zorg voor een hoogkwalitatieve voeding, dit zorgt voor een gezonde huid met een vet en talgproduktie die in balans is. Omdat de binnenbekleding van het oor een verlengstuk van de huid is, betekent een gezonde huid ook een gezond oormilieu met verminderde kans op oorontsteking.
•  Krijgt u een pup of een kitten erbij dan is het verstandig deze eerst door ons te laten controleren voordat deze in aanraking komt met de aanwezige dieren. Zo voorkomt u een eventuele besmetting van oormijt.
• Wanneer u moet zalven, volg dan de instructies van uw dierenarts zorgvuldig op. Wanneer uw dierenarts vraagt om op controle te komen dan is dat op te kijken of de infectie helemaal over is.

Samenvatting

Oorontsteking is een veelvoorkomend probleem bij honden. Zorgvuldige diagnostiek is belangrijk in verband met de in te stellen behandeling. Door zorgvuldige diagnostiek, een juiste behandeling en een gemotiveerde eigenaar zijn zelfs de meest chronische oorontstekingen vaak goed te behandelen. Zo kan voorkomen worden dat een hond zijn leven lang last blijft houden van een oorontsteking. 

Heeft u nog vragen naar aanleiding van deze adviesbrief? Laat het ons gerust weten, wij staan u graag te woord.